Hierarchia kościelna

W języku potocznym „hierarchia kościelna” to ogół wyższych duchownych w danym Kościele, zwanych hierarchami, do których w Kościele Katolickim zwykle zalicza się papieża i prałatów, zwłaszcza prałatów wyższych: od kardynałów, poprzez arcybiskupów do biskupów.
W Kościele katolickim w hierarchii kościelnej na jej najważniejszych stopniach znajdują się: papież, biskupi, prezbiterzy, diakoni, bracia i siostry ze zgromadzeń zakonnych.

Papieżowi podlegają (według sprawowanych urzędów) kolejno:

  • Arcybiskupi metropolici,
  • Biskupi diecezjalni wraz z ich wikariuszami generalnymi i biskupimi,
  • Dziekani,
  • Proboszczowie i Wikariusze parafialni.

Księża diecezjalni są wyróżniani przez papieża godnościami protonotariusza apostolskiego, prałata honorowego Jego Świątobliwości i kapelana honorowego Jego Świątobliwości, a przez biskupa godnością kanonika katedralnego lub kolegiackiego, gremialnego lub honorowego oraz przywilejem noszenia rokiety i mantoletu.


Także zgromadzenia zakonne mają określoną strukturę organizacyjną, której wzór jest następujący:
najwyższy przełożony wraz z jego radą,
prowincjałowie wraz z ich radami,
przełożeni i pozostali członkowie domów zakonnych.


Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego z 1983 r. precedencja w Kościele Katolickim przedstawia się następująco:

  • Biskup Rzymu, czyli Papież
  • Kardynałowie (tytuł jedynie honorowy – nie dający żadnej władzy jurysdykcyjnej)
  • Patriarchowie i Metropolici
  • Arcybiskupi

Biskupi:

  • Biskupi diecezjalni (i zrównani z nimi: prałat terytorialny, opat terytorialny, wikariusz apostolski, prefekt apostolski i administrator apostolski (jeśli administratura jest erygowana na stałe))
  • inni biskupi (koadiutorzy, pomocniczy)

Wikariusze:

  • Wikariusze generalni i wikariusz sądowy
  • Wikariusze biskupi

oraz:

  • Przełożeni Wyżsi instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego na prawie papieskim (również laickich)
  • Dziekani
  • Proboszczowie
  • Wikariusze parafialni
  • Diakoni